Канал уяўляе сабой геніяльнае збудаванне інжынернай думкі 19 стагоддзя. Гэты штучна створаны водны шлях звязваў сабой Балтыйскае і Чорнае мора. Адсюль можна адправіцца ў падарожжа на байдарцы або на цеплаходзе па маляўнічых месцах. Таксама паблізу размяшчаецца Аўгустоўская пушча, частка так званых «зялёных лёгкіх Еўропы».
 
Стары і Новы замкі ў Гродне
 
 
Гродна — адзіны беларускі горад, у якім захаваліся два каралеўскіх замка — Стары і Новы, і цэлыя ансамблі самых розных архітэктурных стыляў — ад барока да канструктывізму. Стары замак быў узведзены ў канцы XIV — пачатку XV стст. па загаду князя Вітаўта. Таўшчыня замкавых сцен дасягае 3 м, працягласць — каля 300 м. У другой палове XVI ст. Стары замак стаў рэзідэнцыяй караля Стэфана Баторыя. У ходзе бітваў Паўночнай вайны (1700-1721) замак моцна пацярпеў, і было прынята рашэнне аб будаўніцтве Новага замка. Менавіта тут была падпісана канвенцыя аб трэцім падзеле Рэчы Паспалітай. У 1925 г. у памяшканнях Старога замка адкрыўся гісторыка-археалагічны музей. На беразе Нёмана, непадалёк ад Старога замка, знаходзіцца Барысаглебская (Каложская) царква XII ст., Адна з найстарэйшых у Беларусі святынь. Гістарычны цэнтр горада — Савецкая плошча, часткова захавала заходнееўрапейскую планіроўку XV-XVII стст. Тут знаходзіцца Кафедральны касцёл Св. Францыска Ксаверыя, адзін з самых цудоўных помнікаў барока на тэрыторыі Беларусі.
 
Кафедральны касцёл святога Францыска Ксаверыя
 
 
Цудоўны Фарны касцёл — візітная картка старажытнага Гродна. На яго асвячэнні ў 1705 года прысутнічалі кароль Аўгуст II і расiйскі цар Пётр I. Комплекс будынкаў касцёла, у тым ліку манастыр і першая ў Беларусі аптэка (сёння аптэка-музей), займаў цэлы квартал і лічыўся самым раскошным у Рэчы Паспалітай. Галоўная святыня храма — цудатворны абраз Маці Божай Кангрэгацкай (Студэнцкай) — копія абраза Маці Божай Снежнай з рымскай базылікі Santa Maria Maggiore, падораная гродзенцам у 1664 годзе. Вядомы касцёл і пышным драўляным алтаром з фігурамі апосталаў і святых.
 
Каложская царква
 
 
 
Незвычайны помнік каменнага дойлідства. Царква, якая прэтэндуе на ўключэнне ў Спіс сусветнай спадчыны ЮНЕСКА, унікальная сваім дэкорам. Яе фасад і сцены ўпрыгожваюць рознакаляровыя ўстаўкі валуноў і маёлікавыя пліт, якія ствараюць жывапісныя ўзоры ў форме крыжоў. А выдатная акустыка храма дасягаецца дзякуючы ўбудаваным рознакаляровым пасудзінам-галаснікам.
 
 
 
Гэта збудаванне служыла галоўным абарончым пунктам прынёманскіх зямель у часы набегаў крыжакоў. Грандыёзны палац збудаваны на штучным насыпе вышынёй 5 метраў. Ад горада замак аддзелены глыбокім вадаёмам. Штогод тут праводзіцца фестываль «Меч Лідскага замка».
 

Гальшанскі замак

Гальшанскі замак натхніў вядомага беларускага пісьменніка Уладзіміра Караткевіча на стварэнне знакамітага рамана «Чорны замак Альшанскі». Калісьці гэты замак, пабудаваны для падканцлера Вялікага княства Літоўскага Паўла Стэфана Сапегі ў традыцыях рэнесансу і маньерызму, лічыўся адным з найпрыгажэйшых у Рэчы Паспалітай. У XVII ст. замак перайшоў да іншых уладальнікаў і пасля часта мяняў гаспадароў. У часы Паўночнай вайны ў пачатку XVIII ст. ён быў моцна пашкоджаны, аднак заставаўся жылым аж да 1939 г. У савецкі час з цэглы замка будавалі новыя будынкі ў вёсцы. Руіны замка маюць статус дзяржаўнага помніка. Яшчэ адна славутасць Гальшан, касцёл святога Яна Хрысціцеля, — цудоўны ўзор архітэктуры барока.

Крэўскі замак

Крэўскі замак быў пабудаваны паміж 1338 і 1345 гг. па загадзе вялікага князя літоўскага Альгерда. У 1385 г. у замку быў падпісаны акт Крэўскай уніі — дагавор аб саюзе Вялікага княства Літоўскага і Польскага каралеўства. Гэты гістарычны дакумент паўплываў на лёсы ўсіх еўрапейскіх дзяржаў. Крэўскі замак — удзельнік і сведка Першай сусветнай вайны. У адной з разбураных вежаў замка да гэтага часу можна ўбачыць жалезную арматуру і бетонныя пліты. У ходзе ваенных дзеянняў замак апынуўся ў руках немцаў. Каб дабрацца да непрыяцеля, расійская артылерыя вымушана была расстраляць замак.

Навагрудскі замак

Навагрудак — адзін з самых старажытных беларускіх гарадоў. Першая пісьмовая згадка пра яго ў летапісах адносіцца да 1044 г. і звязана з паходам вялікага князя кіеўскага Яраслава Мудрага на Літву. У XIII ст. Навагрудак становіцца сталіцай Вялікага княства Літоўскага. Пасля пераносу сталіцы ў Вільню (1323) Навагрудак працягвае іграць важную ролю як абарончы фарпост ВКЛ. Старажытны цэнтр Наваградка — замак. У пачатку XI ст. на гэтым месцы паўсталі драўляныя ўмацаванні. У канцы XIV ст. з'явілася першая каменная вежа — Шчытоўка, якая дайшла да нашых дзён у руінах. Да пачатку XVI ст. Навагрудскі замак меў сем каменных вежаў і быў самым магутным у ВКЛ. Ён неаднаразова вытрымліваў аблогі крыжакоў, мангола-татараў і галіцка-валынскіх князёў. Падчас Паўночнай вайны (1700-1721) замкавыя збудаванні былі разбураны. Сілуэт ацалелай вежы Шчытоўкі — адзін з вядомых сімвалаў Беларусі.

З 2000 г. ля падножжа замка ў Наваградку праводзяцца фестывалі сярэднявечнай культуры і рыцарскія турніры.

Жыровіцкі манастыр

Нацыянальны набытак Беларусі, месца дзіўнай гісторыі і духоўнай сілы, мясціна, дзе вось ужо шматлікія стагоддзі захоўваецца легендарная святыня — Жыровіцкі абраз Божай Маці — усё гэта Свята-Успенскі Жыровіцкі стаўрапігіяльны мужчынскі манастыр, які знаходзіцца ў Слонімскім раёне.

Жыровіцкі абраз шырока вядомы не толькі як цудатворны вобраз, але і як унікальная мастацкая, гісторыка-культурная з'ява. Яна шануецца і праваслаўнымі вернікамі, і каталікамі, уваходзіць у спіс 100 самых значных праваслаўных абразоў свету. Гэта самая маленькая з шануемых Багародзічных ікон — авальны кавалачак яспісу (5,6 на 4,4 см) з рэльефнай выявай Багародзіцы з немаўлём на руках. І менавіта з гэтай святыняй, здабытай вясной 1470 года сярод шырокіх лясоў ва ўладаньнях скарбніка ВКЛ шляхцiча Солтана ў Жыровічах, непарыўна звязана гісторыя Свята-Успенскага манастыра. Комплекс з'яўляецца адным з самых маштабных архітэктурных ансамбляў XVII-XVIII стагоддзяў на тэрыторыі краіны. За многія стагоддзі ён ні разу не зачыняўся, і ў нашы дні ў знакамітую мясціну прыязджаюць тысячы паломнікаў і турыстаў.

Мірскі замак

Мірскі замак — сапраўдны брыльянт у замкавай кароне Беларусі. Рэзідэнцыя вядомага роду Радзівілаў, занесеная ў Спіс сусветнай спадчыны ЮНЕСКА, з'яўляецца выдатным прыкладам абарончага дойлідства XVI-XVII стагоддзяў. Сёння ў сценах замка завершана рэканструкцыя, тут размяшчаюцца музейныя экспазіцыі і адзіны ў краіне замкавы гатэль.


⇒ Да стартавай старонцы раздзела

Версія для друку